สระเก็บน้ำ

สระเก็บน้ำ
การขุดบ่อน้ำให้ได้ใช้ประโยชน์เต็มที่ พื้นที่สระน้ำต้องมีอย่างน้อย 1 ไร่ถึงจะเพียงพอใช้ในหน้าแล้ง และยังใช้เลี้ยงปลาได้อีกด้วย

ส่วนพื้นที่จะขุด ให้เลือกบริเวณที่ลุ่มต่ำ สังเกตได้บริเวณนั้นจะมีกรวดถูกน้ำพัดไหลมารวมกัน บริเวณที่ลุ่มต่ำข้างล่างจะมีดินดานช่วยเก็บน้ำได้ดี ห้ามไปขุดบนเนินดิน นอกจากจะไม่มีน้ำไหลมาเข้าบ่อแล้ว ขุดลงไปข้างล่างยังเป็นดินร่วน เก็บน้ำไม่อยู่ น้ำซึมลงใต้ดินเสียประโยชน์ทั้งหมด
สระที่จะขุดควรเป็นรูปสี่เหลี่ยมจัตุรัส เพราะจะเสียพื้นที่ของบ่อน้อยที่สุด และการขุดสระ เพื่อป้องกันตลิ่งทรุดพัง ควรมีลาดเอียงในอัตรา 1 : 1 แต่ถ้าสระลึก 4 ม. ขึ้นไป จะต้องขุดแบบให้มีตะพัก เพื่อป้องกันตลิ่งชันทรุดในช่วงน้ำน้อยด้วย ความลึกของสระที่เหมาะ คือ 4-5 เมตร เผื่อน้ำระเหยออกไปด้วย ในรูปแบบนี้ถึงน้ำจะระเหยแต่ก็มีน้ำเหลือใช้เพียงพอ 1-2 เมตร
เมื่อขุดดินขึ้นมาแล้ว ให้วางกองรอบขอบสระ ให้ห่างจากขอบสระ 1-2 เมตร เพื่อกันดินไหลลงบ่อ ที่สำคัญ อย่ากองดินปิดขอบสระจนหมด ต้องเปิดทางให้น้ำไหลเข้าสระได้ด้วย ถ้าปิดขอบสระจนหมด รอให้ฝนตกลงสระอย่างเดียว น้ำจะไม่มีวันเต็มสระ ปีไหนฝนน้อยสุดท้ายก็จะกลายเป็นบ่อร้าง
ดังนั้นหากใครที่ยังขุดน้ำแบบเดิม ๆ ขุดบ่อโดยไม่วางแผน ขุดบ่อบนที่ดอน หรือขุดบ่อลึกแค่ 2-3 เมตร อาจจะเสียเงิน เสียเวลาโดยเปล่าประโยชน์ เพราะนอกจากจะเก็บน้ำไว้ไม่ได้จนถึงแล้งแล้ว ยังไม่สามารถรับน้ำได้ สุดท้ายบ่อที่ขุดไว้อาจกลายเป็นบ่อร้างในที่สุด
(รู้หรือไม่น้ำในสระจะระเหยวันละ 1 ซม. ดังนั้น 365 วัน น้ำจะหายไป 365 ซม.)